بررسی انتقادی دلالت‌های نظریه فرهنگِ دورکیم در حوزه خط‌مشی‌گذاری فرهنگ

author

Abstract:

نظریة فرهنگ که متکفل پاسخ به مسائلی همچون چیستی فرهنگ (ماهیت فرهنگ)، چگونگی ایجاد، تثبیت، بسط و تغییر فرهنگ، تبیین مؤلفه‌های بنیادین و سطحی فرهنگ و آثار و پیامدهای اجتماعی فرهنگ است، یکی از بنیادی‌ترین اصول موضوعة دانش خط‌مشی‌گذاری فرهنگ را شکل می‌دهد. براین‌اساس پذیرفتن هریک از نظریات فرهنگ موجود، ظرفیت‌های خاصی را در حوزة خط‌مشی‌گذاری فرهنگ فعال ساخته، طرح برخی مسائل و نظریات را ممکن و برخی دیگر را ناممکن می‌گرداند. نظریة فرهنگ دورکیم، یکی از مهم‌ترین نظریات کلاسیک در زمینة فرهنگ است که تأثیراتی جدی بر نظریات پس از خود گذاشته است. این مقاله در پی آن است تا با بهره‌گیری از علم روش‌شناسی بنیادین، اقتضائات و دلالت‌هایی را که پذیرفتن (مبنا قرار دادن) نظریة فرهنگ دورکیم، در علم خط‌مشی‌گذاری فرهنگ به دنبال خواهد داشت، بیان‌ کند. برای نمونه، بر پایة نظریة فرهنگ دورکیم، حاکمیت امکان استقرار فرهنگ دلخواه خود در جامعه را ندارد، بلکه تنها می‌تواند از طریق خط‌مشی‌گذاری فرهنگ بر سرعت استقرار فرهنگِ متناسب با شرایط اجتماعیِ جامعه بیفزاید و یا عیوب و امراض آن را درمان کند. در این دیدگاه، مسئلة فرهنگی از مقایسة وضعیت جامعه با متوسط وضعیت جوامعی که از حیث رشدیافتگی همسطح آن هستند، ادراک می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درآمدی انتقادی بر نظریه امتناع تفکر در فرهنگ دینی

مشغلۀ ذهنی عمدۀ آرامش دوستدار اثبات عقیم بودن فرهنگ دینی است و اینکه دین ـ هرچه که باشد ـ نه‌تنها نمی‌تواند مولد اندیشه و تفکر باشد، بلکه آن را در نطفه می‌کشد. این متفکر چنان‌که خود می‌گوید در تلاش است در دوره‌ها و پدیده‌های مهمی از ایران باستان و ایران اسلامی بنگرد و با تحلیل کاویده‌ها و نگریسته‌ها، فرهنگمان را چنان به ما بشناساند که تاکنون برایمان ناشناخته مانده است. بر این اساس او بر این باو...

full text

چند پرسش اساسی پیرامون فرهنگ و نظریه فرهنگ

پرداختن به پرسش های مبنایی و تلاش در جهت ارائه پاسخ هایی ولو اجمالی به فرهنگ، گامی اساسی در جهت ورود تفصیلی به پدیده ای فراگیر و همه جا گستر به نام فرهنگ، اعم از تولیدات فرهنگی، نهادهای فرهنگی و کنش ها ی فرهنگی است. در این مقاله کوشیده شده است تا به یازده پرسش کلیدی در باب فرهنگ، پرداخته شود؛ امکان پرسش فلسفی درباره فرهنگ و تقدم و تأخر لایه ها و دلالت های آن، امکان ضرورتی علّی و واقعیتی بیرونی ب...

full text

جای‌گاه علم در فرهنگ اسلامی: بررسی دو نظریه

در بین مورخان علم دو نظریة عمده دربارة جای‌گاه علم در فرهنگ اسلامی وجود دارد: برخی بر این باورند که علم در اسلام مسئله‌ای حاشیه‌ای است و اساساً در دستگاه تعلیم و تربیت اسلامی، پدیدة علم از جای‌گاه جدی و بااهمیتی برخوردار نبوده و در حاشیه قرار داشته است. طرف‌داران این نظریه آن را «نظریة حاشیه‌ای» می‌نامند. بنا بر این نظریه، دستاوردها و موفقیت‌های بزرگ و انکار‌ناپذیر علمیِ دانش‌مندان مسلمان و فیلسو...

full text

نظریه پدیدارشناختی فرهنگ وسیاستگذاری فرهنگی

بی شک نظریه های فرهنگی  نقش اساسی در سیاستگذاری فرهنگی دارند. و هر نظریه فرهنگی سیاستگذاری فرهنگی خاصی را ایجاب می کند. پرسش اصلی این پژوهش آن است ظرفیت ها و دلالت‌های نظریه پدیدارشناختی فرهنگ در عرصه سیاستگذاری فرهنگی چیست؟ نگارنده با اتخاذ      روش‌شناسی مطالعات تحلیلی تلاش کرد پس از تبیین نظریه پدیدارشناسانه فرهنگ با تکیه بر آرای هوسرل، شوتس و گارفینگل، دلالت‌ های آن را در حوزه سیاستگذاری فر...

full text

نقش فرهنگ سازمانی در نظریه پردازی مدیریت

This paper is based on the recent development to literature on organizational culture and its role in management thory and practices. Based on the review of literature, both management theories and organizational culture the author finds significant interrelation and interaction between the management theory and the systems of shared values, norms and behaviors held by the people in a given org...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 2

pages  121- 144

publication date 2016-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023